System operacyjny
System operacyjny jest szczególnym rodzajem programu, którego zadaniem jest koordynowanie pracy wszystkich urządzeń wchodzących w skład komputera i zainstalowanych na komputerze programów.
System operacyjny jest pośrednikiem miedzy sprzętem a użytkownikiem, zaś jego celem jest tworzenie środowiska, w którym użytkownik może wykonywać programy w sposób wygodny i wydajny (Abraham Silberschatz).
Żeby praca na komputerze była w ogóle możliwa, koniecznie musi być na nim zainstalowany system operacyjny.
Większość obecnych Systemów Operacyjnych (Windows Millenium, Windows 2000, Windows XP, MacOS X) udostępnia użytkownikowi tzw. GUI (Graphical User Inteface = Graficzny Interfejs Użytkownika), umożliwiający obsługę komputera przy użyciu ikon i myszy.
Obecnie najczęściej używane systemy operacyjne dla komputerów PC to: Windows, Linux i MAC OS.
Firma Microsoft produkuje kolejne wersje systemu Windows (począwszy od najstarszych: Windows 95, Windows 98, Windows Me) aż do używanych obecnie:
- Windows XP
- Windows 2000
- Windows Vista
- Windows 7
- Windows 8.
Firma Apple proponuje dla komputerów Macintosh (popularnie nazywanych Makami) system operacyjny MacOS X.
System operacyjny Linux należy do tzw. Wolnego Oprogramowania (co oznacza, że jest rozprowadzany wraz z kodem źródłowym, który możesz dowolnie zmieniać wedle swoich potrzeb). Dokładne zasady na jakich Linux może być rozprowadzany opisuje – Powszechna Licencja Publiczna GNU (ang. General Public License).
Linux jest rozpowszechniany w różnych wersjach, przez różne firmy i organizacje, dostępny jest również w wersjach bezpłatnych.
Oto niektóre dystrybucje Linuxa:
Do najpopularniejszych obecnie dystrybucji Linuxa należą:
- Debian – http://www.debian.org
- Ubuntu – http://www.ubuntu.com
- Fedora – http://fedoraproject.org
- Mandriva – http://www.mandriva.org
- openSUSE – http://www.opensuse.org
- PLD – http://www.pld-linux.org
- Slackware – http://slackware.com
- Knoppix – http://www.knoppix.com
- Gentoo – http://www.gentoo.org
Proces uruchamiania się komputera i ładowania systemu operacyjnego do pamięci operacyjnej (tzw. boot, bootowanie) jest możliwy z:
- Dyskietki
- Płyty CD-ROM
- Dysku twardego
Dokładny opis jak to się odbywa znajdziesz tutaj
Zadania Systemu Operacyjnego
- kontroluje pracę programów i urządzeń komputera
- przemieszcza dane do i z pamięci oraz nadzoruje uruchamianie programów użytkowych
- kontroluje przydział zasobów w komputerze
- zarządza plikami i folderami na dysku twardym komputera, np. umożliwia kopiowanie plików
- umożliwia przygotowanie dysków (dyskietek) do zapisu danych. Proces ten nazywany jest formatowaniem i polega na sprawdzeniu nośnika i utworzenie na nim sektorów i ścieżek
Uwaga: po sformatowaniu dyskietki (i zapisaniu na niej danych) można ja zabezpieczyć przed zapisem, co pozwoli wyłącznie na odczyt i może zapobiec przypadkowej utracie danych.
- Komputer na co dzień: systemy operacyjne – Wodzisław Duch – Fascynujący świat komputerów
- Wstęp do systemów operacyjnych – wykłady http://wazniak.mimuw.edu.pl
- Polska strona Linuxa – http://www.linux.pl
